ماه‌های پایانی بارداری، هیجان‌انگیزترین و در عین حال حساس‌ترین دوران برای هر مادر به حساب می‌آید. در این روزها، بدن آماده تولد نوزاد می‌شود و ذهن مادر پر از سؤال‌ها و نگرانی‌های مختلف است. در این شرایط آمادگی برای زایمان از جنبه‌های مختلف اهمیت زیادی دارد.
در روزهای نزدیک به زایمان سوالات مختلفی از جمله اینکه آیا همه وسایل لازم آماده است یا چه زمانی باید به بیمارستان مراجعه کرد و از این دست سوالات ذهن مادران را درگیر می‌کند. همین موضوع باعث شده که داشتن یک چک‌لیست جامع آمادگی برای زایمان به کاهش استرس و اضطراب مادر کمک کند.
در این مقاله، قصد داریم با کارها و اقداماتی که باید قبل از زایمان توسط مادر انجام شود آشنا شده و قدم به قدم کارهای مربوط به هفته‌های آخر بارداری تا لحظه تولد را مرور کنیم.
اهمیت آمادگی برای زایمان چیست؟
آمادگی برای زایمان فقط به جمع‌آوری وسایل مورد نیاز محدود نمی‌شود؛ بلکه شامل آمادگی جسمی، روحی، و ذهنی مادر نیز می‌شود. وقتی همه چیز از قبل برنامه‌ریزی شده باشد، مادر هنگام شروع درد زایمان یا بستری شدن در بیمارستان دچار اضطراب نمی‌شود و می‌تواند با آرامش بر روند زایمان تمرکز کند.
چک‌لیست آمادگی به مادر کمک می‌کند:
- هیچ وسیله ضروری را فراموش نکند
- مراحل اداری بیمارستان را راحت‌تر طی کند
- بداند در زمان شروع درد زایمان باید چه کار کند
- خانواده و همسر را برای روز تولد آماده نگه دارد
چک‌لیست آمادگی در ماه آخر بارداری
ماه نهم بارداری (هفته‌های ۳۶ تا ۴۰) زمانی است که باید تمام مقدمات برای زایمان آماده باشند. در این قسمت با تمام موارد لازم جهت آمادگی برای زایمان در ماه آخر بارداری آشنا می‌شویم.
آماده‌سازی وسایل مادر برای بیمارستان
وسایل مادر باید از حدود هفته ۳۶ آماده باشد و در یک کیف مخصوص قرار داده شود تا در صورت شروع درد یا پارگی کیسه آب، همه وسایل مورد نیاز در دسترس باشد. از جمله وسایل ضروری مادر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارت شناسایی و مدارک پزشکی
- پرونده بارداری و سونوگرافی‌های اخیر
- لباس خواب راحت و گشاد
- حوله، مسواک، خمیر دندان و شانه
- شارژر موبایل
- جوراب گرم (برای جلوگیری از سرما در بیمارستان)
- دمپایی سبک
- لباس زیر نخی
- نوار بهداشتی مخصوص دوران پس از زایمان
- یک روسری یا شال سبک برای زمان ترخیص
نکته مهم در مورد وسایل ضروری این است که کیف وسایل باید در محلی قرار داده شود که همسر یا خانواده به راحتی بتوانند به آن دسترسی داشته باشند.
وسایل نوزاد برای بیمارستان
یکی از مهم‌ترین جذاب‌ترین مراحل آمادگی برای زایمان، آماده کردن وسایل نوزاد است. از مهم‌ترین وسایل ضروری برای نوزاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چند دست لباس نخی نوزادی (سایز ۰ تا ۳ ماهه)
- پتو و قنداق نرم
- دستمال خشک‌کن یا حوله کوچک
- پوشک نوزاد و دستمال مرطوب مخصوص
- کلاه و دستکش نخی
- شیشه شیر (در صورت نیاز)
- پودر یا کرم سوختگی
- پتوی نوزاد برای زمان ترخیص
آماده‌سازی خانه برای بازگشت از بیمارستان
قبل از زایمان، بهتر است خانه را مرتب و تمیز کنید تا پس از بازگشت، یک محیط آرام و بهداشتی برای مراقبت از نوزاد فراهم باشد. مهم‌ترین اقداماتی که برای آماده‌سازی خانه می‌توان انجام داد، شامل موارد زیر است:
- شستشوی ملحفه‌ها و تمیز کردن اتاق نوزاد
- ضدعفونی کردن وسایل تغذیه و شیشه شیر
- آماده کردن گهواره یا تخت در کنار تخت مادر
- قرار دادن پوشک، دستمال، کرم و لباس نوزاد در دسترس
- پر کردن یخچال از مواد غذایی سالم و آسان‌پخت
انتخاب بیمارستان و آشنایی با مسیر
یکی از مهم‌ترین گام‌های آمادگی برای زایمان، انتخاب بیمارستانی است که در آن قصد زایمان دارید. پیشنهاد می‌شود از هفته ۳۵ بارداری بیمارستان مورد نظر را از نظر امکانات، هزینه و خدمات مورد بررسی قرار دهید. بخش زایمان در بیمارستان را از نزدیک ببینید تا با محیط آن آشنایی پیدا کنید. مسیر خانه تا بیمارستان را با همسر خود تمرین کنید تا در زمان مراجعه برای زایمان بتوانید از بهترین مسیر دسترسی داشته باشید.
انجام تمرین‌های تنفسی و آرام‌سازی
در هفته‌های پایانی، یادگیری و تمرین تنفس صحیح و آرام‌سازی بدن یکی از مهم‌ترین موارد آمادگی برای زایمان است. انجام این تمرین‌ها به کنترل درد و افزایش تحمل مادر در هنگام انقباضات به دنیا آمدن نوزاد کمک می‌کنند. از مهم‌ترین تمرین‌های ساده تنفسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنفس عمیق: دم از بینی و بازدم آرام از دهان، روزی چند بار
- تنفس ریتمیک: با شمارش (دم تا عدد ۴ – بازدم تا عدد ۶).
- آرام‌سازی عضلات: دراز کشیدن و رها کردن تنش در دست‌ها، پاها و شانه‌ها.
آمادگی ذهنی و روانی
یکی از مهم‌ترین مراحل آمادگی برای زایمان، آمادگی از لحاظ ذهنی و روانی است. استرس زایمان یک امر طبیعی محسوب می‌شود؛ اما اگر ذهن خود را از قبل آماده کنید، تجربه‌ای آرام‌تر خواهید داشت. از مهم‌ترین راهکاریی آمادگی ذهنی و روانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مطالعه در مورد مراحل زایمان طبیعی یا سزارین
- صحبت با مادران دیگر درباره تجربیات آن‌ها
- گوش دادن به موسیقی ملایم یا مراقبه‌های صوتی
- حمایت عاطفی از سوی همسر یا خانواده
برنامه‌ریزی برای مراقبت از نوزاد بعد از زایمان
قبل از رفتن به بیمارستان، بهتر است برنامه‌ریزی کنید که چه کسی در روزهای اول کنار شما خواهد بود. در صورتی که همسر یا یکی از نزدیکان قرار است در روزهای اول مادر را همراهی کنند باید با اصول اولیه مراقبت نوزاد شامل موارد زیر آشنایی داشته باشند:
- تعویض پوشک
- شیردهی صحیح
- آشنایی با علائم خطر در نوزاد (زردی، تب، بی‌حالی)
- آگاهی از نحوه استحمام نوزاد
نشانه‌های شروع زایمان
یکی از اقدامات مهم در آمادگی برای زایمان که در کنار آمادگی وسایل از اهمیت زیادی برخوردار است، شناخت علائم زایمان و به دنیا آمدن نوزاد است. از علائم اصلی زایمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دردهای منظم در ناحیه زیر شکم و کمر
- خروج ترشحات خونی یا مخاطی
- پارگی کیسه آب
- احساس فشار در لگن
چک‌لیست لحظه رفتن به بیمارستان
زمانی که درد زایمان در مادر شروع می‌شود، ممکن است هیجان و اضطراب باعث شود که بعضی کارها و اقدامات آمادگی برای زایمان فراموش شوند. در این شرایط با داشتن یک چک‌لیست سریع، می‌توانید همه اقدامات لازم را به سرعت انجام داده و آماده مراجعه به بیمارستان شوید:
- کیف وسایل مادر و نوزاد
- مدارک شناسایی
- گوشی و شارژر
- آب یا میان‌وعده سبک
- شماره تماس افراد ضروری
تمرین آرامش تا لحظه تولد
در هفته‌های آخر، تمرکز بر ذهن و احساسات در راستای آمادگی برای زایمان از اهمیت زیادی برخوردار است. چند روش ساده جهت حفظ آرامش پیش از تولد نوزاد وجود دارد که به شرح زیر است:
- قدم زدن سبک روزانه برای تسهیل زایمان
- گوش دادن به موسیقی آرام
- گفت‌وگو با نوزاد درون شکم – ارتباطی عاطفی و دلگرم‌کننده
- دوری از استرس و اخبار منفی
- خواب کافی و استراحت برای آماده‌سازی بدن
یکی از مواردی که در هنگام بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است، انتخاب پزشک متخصص زنان ماهر و با تجربه مانند دکتر مهدیه فلاح است. دکتر فلاح به عنوان جراح و متخصص زنان در رشت با تجربه و تخصص بالای خود در زایمان، به مادران کمک می‌کند که در بهترین شرایط آمادگی برای زایمان در ماه‌های آخر بارداریی قرار بگیرند. این موضوع به مادران کمک می‌کند که با استرس کمتر و آرامش بیشتر فرزند خود را بدون مشکل به دنیا آورند و از این روزها یک خاطره جذاب و بیادماندنی در ذهن آن‌ها ثبت شود.
جهت آشنایی با چک‌لیست آمادگی برای زایمان با ما در تماس باشید
راه‌های ارتباطی با دکتر مهدیه فلاح، بهترین جراح و متخصص زنان در رشت:
- شماره تماس:
- واتس‌اپ:
- آدرس مطب:
- اینستاگرام: